Koenjit (geelwortel)
Benaming(en): Curcuma longa, Kurkuma, Indiase geelwortel, koenier (Surinaams-Nederlands), koenjit (Nederlands-Indisch), Kunyit (Indonesisch), Tarmeriek (oude benaming).
Het wordt gemaakt van de wortel van de plant. Het is een vast bestanddeel van kerriepoeder (curry) en geeft hieraan zijn gele kleur (die ook de bijnaam Indiase saffraan verklaart). De specerij is mild bitter van smaak. Het merendeel van de kurkuma-oogst komt uit India. Kurkuma heeft een zeer duidelijk aroma. Het is een van de meest gebruikte ingrediënten in currygerechten en zorgt voor smaak en kleur.
Gemalen kurkuma is vooral een gele kleurstof om andere kruiden en gerechten te kleuren. Het wordt bijvoorbeeld aan rijst toegevoegd om deze een gele kleur te geven.
Ook andere delen van de Curcuma zedoaria (of Curcuma zanthorrhiza), zoals de bladeren, worden in Indonesië als smaakmaker bij vis gebruikt. In Thailand eet men de scheuten en bloeiwijzen als een groente.
Deze wortel geeft smaak en kleur aan kerriepoeder, veel Indische schotels, piccalilly en ook in nasi kuning (gele rijst), kerrie en mosterd.
Koenjit wordt soms zelfs als saffraan verkocht.
Geneeskrachtige werking
In de Chinese geneeskunde stimuleert de wortel de bloedsomloop, lost blauwe plekken en bloedplekken op, versterkt de galblaas en helpt bij het omzetten van vetten. Belangrijke geneeskrachtige plant tegen maagklachten en huiduitslag. In warme melk is het goed tegen verkoudheid. De tot de gemberachtige (Zingiberaceae) behorende plant heeft een antibacteriële werking.
